Masses are Asses! ვინ ქმნის აზრს ტრამპისა და ვენსის უკან?

ამერიკის შეერთებულ შტატებში გამაოგნებელი ამბები ხდება. გაოცებულია ევროპა, რომელიც არ მოელოდა აშშ-ს ამგვარ ამოყირავებას. ინგლისელები, ფრანგები და გერმანელები ნავს მიღმა დარჩნენ? მოსალოდნელია კიდევ უფრო გამაოგნებელი სიახლეები ამერიკიდან, რადგანაც ადამიანთა ქცევას მუდამ აქვს საფუძველი და ეს საფუძველი იმ იდეების შექმნა და კულტივირებაა, რაც ლიდერებს ჰკვებავს. უნდა ვთქვათ, რომ ლიდერები იკვებებიან მასებში გავრცელებული შეხედულებებით და მათ სურთ მასების მთავარი მოთხოვნის დაკმაყოფილება. ლიდერული როლების მორგებაც ამ სურვილიდან გამომდინარეობს.

მაგრამ ვინ ქმნის მასობრივ აზრს ამერიკის შეერთებულ შტატებში? აზრის კულტივირებას დღეს ოფიციალური სატელევიზიო გიგანტები ვეღარ ახერხებენ. დღევანდელი საინფორმაციო ბაზრის მიმზიდველობა იმაში მდგომარეობს, რომ ერთმა  ბლოგერმა გაბედული იდეების მენიუთი, შეუძლია ჩაანაცვლოს დიდი ტელევიზია, რომელსაც მილიონები ეხარჯება, თავის თავის შენახვაზე.  ერთ-ერთი ამგვარი საზოგადოებრივ-პოლიტიკური მენიუს შემქმნელია უდავოდ საინტერესო ფიგურა – კურტის იარვინი.

კურტის იარვინი არის აშშ-ს ვიცე პრეზიდენტის სულიერი ლიდერი, მაგრამ კითხვაზე რას აშავებს ეს კავშირი იარვინსა და ვენსს შორის რომ გიპასუხოთ, შევისწავლოთ თავად იარვინი.

კურტის იარვინი, დაიბადა 1973 წელს, ბედნიერ ამერიკაში. იგი ეხლა უკვე 52 წლისაა. პროფესიით პროგრამისტი ინჟინერი, რომელმაც ბლოგინგი მეტსახელით „Mencius Moldbug“ წამოიწყო 2007 წელს აშშ-ს “ბნელი განმანათლებლი” გახდა.

იარვინის იდეებია მონარქიზმი და ანტიდემოკრატია.

იარვინი ამტკიცებდა, რომ ამერიკამ სამთავრობო ბიუროკრატია უნდა ჩამოიშოროს და რომ აშშ უნდა შეიცვალოს უფრო ცენტრალიზებული „მონარქიით“, რომელიც მართავს ქვეყანას, როგორც კორპორაციას.

იარვინმა დიდი გავლენა მოახდინა ვენსზე. ვენსი კი აცხადებს, რომ მათი ურთიერთობების შეფასება გადაჭარბებულია, მაგრამ როგორც ჩანს იარვინი დამარწმუნებელია მისთვის და აშშ-ს პრეზიდენტისათვისაც.

ერთ-ერთი ცნობილი ამერიკელი ჟურნალსტი იარვინზე ამბობს, რომ ის არ არის კარგი მწერალი, არც სიახლის ან ინტერესის აღმძვრელი, მაგრამ მის მიმდევრებს ის არწმუნებს, მიატოვონ დემოკრატია და მიიღონ „შინაგანი დიქტატორი“! (“Not a good writer, not a novel or interesting thinker, but he gives his tech-lord adherents a permission structure to abandon democracy and embrace their inner dictator”).

ეს აღწერა ძალიან საინტერესოა, რადგანაც თუ ადამიანს, არც წერა გამოსდის და არც განსაკუთრებით სიახლის  განცდა აქვს, მაშინ რა არის მასში ისეთი, რომელიც ამერიკელებს არწმუნებს დათმონ ყველაზე დიდი მონაპოვარი – ამერიკული დემოკრატია?

საუბარში იარვინი, ხელისფლებას და მის ზევით მყოფ ძალებს ეგრეთ წოდებულ „კათედრალს“ უწოდებს.

იარვინი კრიტიკულად არის განწყობილი იმის მიმართ, რასაც ის არქმევს “კათედრალს”, რომელსაც იგი განსაზღვრავს, თავის რუხი სარკეში, როგორც “ჟურნალისტიკას პლუს აკადემია” – სხვა სიტყვებით რომ ვთქვათ, ინტელექტუალური ინსტიტუტები, თანამედროვე საზოგადოების ცენტრში, ისევე როგორც ეკლესია იყო ინტელექტუალური ინსტიტუტი შუა საუკუნეების საზოგადოების ცენტრში”, მას ამ კათედრალის სტრუქტურულ ერთეულად მიაჩნია.

რობერტ ევანსმა, პოდკასტის Behind the Bastards-ის წამყვანმა, იარვინის შესახებ თქვა: “მასში არის ის რაც უნიკალურია ძველი რეაქტიული იდეების რებრენდინგის ან გადაფუთვის მეთოდში, ლიბერტარიანულ ბავშვებისათვის ტექნიკურ ინდუსტრიაში, რამაც საბოლოოდ აიძულა ზოგიერთი მათგანი მიეღო ბევრი ულტრამემარჯვენე იდეები.”

იარვინმა თქვა, რომ ამერიკული დემოკრატიის მონარქიად გადაქცევის დრო ჯერ არ დადგა და Times-ს განუცხადა, რომ „არავინ არ უნდა ჩავარდეს პანიკაში ამის გამო “, მაგრამ მონარქიის დრო დადგება.

რას ამბობს მასზე ხალხი? ხომ იცით როგორ უყვართ ამერიკელებს სოციალური გვერდი Reddit-ი? აი რას ჭორაობენ მასზე:

• მე ვფიქრობ, რომ ის ბრწყინვალეა. მის აზრს პირველად ვიდეო თხზულებით გავეცანი, როდესაც ბაკალავრიატის ფაკულტეტზე ვსწავლობდი და ეს უბრალოდ თამაშის სრული შემცვლელი იყო.
• მისი უნარი, განადგურდეს და დაადგინოს, თუ როგორ მუშაობს ძალაუფლება თანამედროვე სამყაროში, გულწრფელად რომ ვთქვათ, შეუდარებელია. რა თქმა უნდა, ის მომდინარეობს ძველი მოაზროვნეებისგან, როგორიცაა კარლაილი და დე ჟუვენალი, მაგრამ მისი მითითება კონკრეტულ თანამედროვე ინსტიტუტებზე, რომლებიც მოქმედებენ ამ იდეების მიხედვით და იღებენ კონკრეტულ გადაწყვეტილებებს, ბევრად უფრო სასარგებლოა.
• გადაწყვეტილებების წერის მის უნარს, ბევრად უფრო უხდება მისი სტილი, მაგრამ მე მაინც მტკიცედ მჯერა, რომ მისი მოსმენა და კითხვა სჭირდება ყველას, ვინც ეწინააღმდეგება ამჟამინდელ რეჟიმს (ანუ ბაიდენს და ვინც ელის ტრამპს).

რა თქმა უნდა იარვინს უწოდებენ “ნეო-მონარქისტს”! ხალხში პოპულარულია მისი მანიფესტი:

• გუშინ საღამოს წავიკითხე მისი “ფორმალისტური მანიფესტი” და საკმაოდ საინტერესო აღმოჩნდა.
• ჰმ, მე უნდა წავიკითხო მისი მანიფესტი, მაგრამ, როგორც წესი, როდესაც მოძრაობა “ზედმეტად ექსტრემალურია”, ყოველთვის შეგიძლიათ დაასკვნათ, რომ ეს შეიძლება იყოს ხაფანგში ხალხის გაბმა, რომელიც შეიქმნა იმისათვის, რომ უბრალოდ ხალხი მიიზიდოს არ შეეძლოს სისტემის წინააღმდეგ ჭეშმარიტად აჯანყება.
• მოკლედ როცა გადავხედე იარვინზე ვიკიპედიის სტატიას… სულაც არ ვარ აღფრთოვანებული, განსაკუთრებით იმიტომ, რომ ის ჰგავს ევოლას მიერ შთაგონებულ ერთ-ერთ წარმართს, რომელსაც სურს ხელახლა შექმნას “ტრადიციული საზოგადოება”, რომელიც დაფუძნებულია მხოლოდ “დეკადენტურ ფასეულობებზე”, უარყოფაზე, დიდი სულიერი მსჯელობის გარეშე, გარდა ზოგიერთი სამოქალაქო რელიგიისა.

აი ამას ამბობენ იარვინზე, მაგრამ მისი გავლენის სიღრმეები მოჭორავე მასით არ განისაზღრება.

იარვინს უწოდებენ – სილიკონის ველის რეაქციული წინასწარმეტყველს!

კეთილსინდისიერად კონფიგურირებულ პოლიტიკურ-მედია სფეროში, კურტის იარვინი – ბლოგერი ადრე ცნობილი როგორც “მენციუს მოლდბაგი” – შემოიფარგლება მხოლოდ ინტერნეტ დისკუსიების დაფებით, რომლებიც თავდაპირველად დაეხმარნენ მას ინტელექტუალურ ცხოვრებაში. მაგრამ იარვინი, ეგრეთ წოდებულ ნეორეაქციული მოძრაობის ქურუმია, სილიკონის ველის ვეტერანებს შორის.

Vox-ში ენდრიუ პროკოპმა გამოაქვეყნა ვრცელი ინტერვიუ და ინტელექტუალური პროფილი იარვინთან, რომელიც დიდხანს და ხმამაღლა ამტკიცებდა, რომ დემოკრატია არის მოძველებული თვითშეფასება, რომელსაც ამერიკული სისტემა ვერ ირგებს. პოლიტიკური ევოლუციის შემდეგი ეტაპი, თქვა მან, თავის ახლად მიძინებულ ბლოგში Unqualified Reservations, მოიცავს დიქტატურის ან მონარქიას.

იარვინი მოითხოვს რაღაც გადატვირთვას, მაგრამ ამ „გადატვირთვისას“ გვერდითი მსხვერპლი იქნებიან ყოვლისშემძლე ინსტიტუტების კავშირი, რომელსაც იარვინმა უწოდა „კათედრალი“ – უნივერსიტეტები, ელიტარული მედია და ყველაფერი, რაც ლიბერალური ცრურწმენის მსხვერპლი გახდა.

„მე არ ვარ თეთრკანიანი ნაციონალისტი, მაგრამ ვკითხულობ თეთრკანიან ნაციონალისტურ ბლოგებს და არ მეშინია მათთან ბმა მქონდეს… მე არ მაქვს ზუსტად ალერგია ამ ნივთებზე“, წერს იარვინი. ის ასევე აფასებს ბლოგერს, რომელიც მხარს უჭერდა მუსლიმების დეპორტაციას და მეჩეთების დახურვას, როგორც “ალბათ ყველაზე წარმოსახვით და საინტერესო მემარჯვენე მწერალს პლანეტაზე”.

იარვინი რაფსოდირებს სამხრეთ აფრიკის კოლონიურ მმართველობას და ვარაუდობს, რომ შავკანიანებს უკეთესი პერიოდი აპარტეიდის დროს ჰქონდათ.

იგი აცხადებს – „თუ მთხოვთ, დავგმო ანდერს ბრეივიკი, მაგრამ აღმერთებთ ნელსონ მანდელას, იქნებ გყავთ დედა…“.

***

მისი ჟარგონი შეიძლება იყოს ანდერგრაუნდის რომანი, მაგრამ ყოველთვის, როცა „მენციუს მოლდბაგი“ ბეტონის სამეფოში ეშვება, ის თეთრი მსხვერპლის კვნესას გვთავაზობს. იარვინის საყვარელი ავტორი, მეცხრამეტე საუკუნის მწერალი სკოტ თომას კარლაილი, ალბათ ყველაზე მეტად ცნობილია თავისი სამარცხვინო მონობის აპოლოგიით!

„შემთხვევითი დისკურსი ზანგების საკითხზე“. „თუ არის ერთი მწერალი ინგლისურად, რომლის სახელიც შექსპირთან ერთად შეიძლება წარმოითქვას, ეს არის კარლაილი“, წერს იარვინი. მოგვიანებით, იმავე ესეში, იარვინი უწოდებს მონობას „ბუნებრივ ადამიანურ ურთიერთობას“, რომელიც ჰგავს „პატრონის და კლიენტის ურთიერთობას“.

***

იარვინის ფაშისტური ენთუზიაზმები გადავიდა მეინსტრიმ მემარჯვენეებში! ძირითადად, მილიარდერ პიტერ ტილში რომელიც არის PayPal-ის თანადამფუძნებლი.

პიტერ ტილმა,  მიიღო იარვინისტური მოწოდება- „მე 21 საუკუნეში თავისუფლების აღარ მჯერა“. პიტერ ტილი ისეთივე ეფექტური იყო, როგორც მისი სიტყვა, აფინანსებდა სეპარატისტულ პროექტებს მარჯვენა მხარეს, როგორიცაა Seasteading Institute და ასევე აფინანსებდა იარვინის  სტარტაფს, Tlon.

ტილი ასევე გულუხვად სწირავს ფულს მემარჯვენე პოლიტიკურ კანდიდატებს; ტრამპისადმი ისევ და ისევ გატაცების მწვერვალზე, მან 2016 წლის GOP-ის ეროვნულ კონვენციაზე გამოსვლის ადგილი მიიღო. მისი PAC-ის მეშვეობით ტილმა შეაგროვა $15 მილიონი შემოწირულობები Masters-ისა და Vance-ის თითოეულ კამპანიაში მხოლოდ წლევანდელ პირველად ციკლში, მაგრამ მათი შემდგომი კამპანიის უბედურებამ გამოიწვია Bloomberg News-ის სათაური: „Thiel-ის მხარდაჭერილი კანდიდატები იბრძვიან დაუკავშირდნენ დონორებს, რომელთა სახელი არ არის პიტერ ტიელი“.

პიტერ ტილი 2024 წელს კიდევ უფრო ძლიერი გახდა, მაგრამ მისი სულიერი მამა  არის იარვინი.

მოკლედ არ დაგვავიწყდეს  კურტის იარვინმა შექმნა,  პიტერ ანდრეას ტილი და ამ უკანასკნელმა შექმნა ვენსი, რომელიც მოეწონა დონალდ ტრამპს და დანიშნა იგი ვიცე პრეზიდენტად. თუ ღრმად ვიფიქრებთ მივხვდებით რომ დონალ ტრამპი სტრატეგიულად დადგა იმ აზრთა მდინარებაზე, რომლის ერთ-ერთ მნიშნელოვან განტოტვებას ქმნის „ბნელი განმანათლებელი“კურტის იარვინი, იგივე „მენციუს მოლდბაგი“!

 გაგრძელება იქნება

პროფესორი კახაბერ ჯაყელი